Goed leiderschap in een werkomgeving of samenwerkingsverband zou je kunnen vergelijken met een stabiele gezinssituatie waar kinderen zich goed kunnen ontwikkelen, o.a. doordat ze worden gestimuleerd om risico’s te nemen. Wanneer er iets misgaat, zien de ouders dit als groei, als kans. Welk voorbeeld geef jij als leidinggevende en hoe maak je het menselijker, veiliger en prettiger op de werkvloer of in de samenwerking met je partners?
Het gaat bij (menselijk) leiderschap om de manier van kijken naar mensen, hun mogelijkheden en zorgen dat ze die ontplooien. Hoe reageer jij op onverwachte gebeurtenissen: schiet je in de stress of zie je mogelijkheden? Luister je naar de ‘automatische stemmen in je hoofd’, dan is de kans groot dat je ontkent wat het beste is voor de huidige situatie. Vanuit concurrentie-oogpunt kan dit betekenen dat je ontkent dat er concurrentie op de loer ligt. Dit kan leiden tot onduidelijkheid, misverstanden, extra werk, overbelasting, medewerkers en managers die in de waan van de dag leven en niet kunnen vertellen waar ze trots op zijn. Kortom, je reageert met stilstand en krijgt achteruitgang.
Kijken zonder oordeel
Wanneer je deze patronen of stemmen herkent, kun je je eventuele angst voor onverwachte gebeurtenissen opschorten. Je kijkt dan, zonder oordeel, naar de verandering en kunt bepalen hoe jij hiermee omgaat. Bekijk welke impact je gedrag heeft. Waarom doe je de dingen die je doet? Dit helpt je niet alleen je eigen kwaliteiten te verbeteren, maar je helpt er ook je collega’s, je team, je organisatie en de partners waarmee je samenwerkt mee.
Nadat je meer inzicht hebt verkregen in jezelf, kun je de omgeving bekijken. Herken opnieuw de patronen uit het verleden en probeer ze opzij te zetten. Dan zal je wellicht merken dat verandering continu en van alle tijden is. De stemmen van het oordelen, de angst en het cynisme liggen echter telkens op de loer. Verplaats je in de ander en laat zien wat de nieuwe situatie hem of je partners kan opleveren. Creëer vanuit een positieve invalshoek begrip voor de urgentie en maak inzichtelijk waarom het cruciaal is.
Aandacht voor aandacht
De kern van menselijk leiderschap is dat je aandacht geeft. Wanneer heb je voor het laatst een complimentje gegeven? Het zit vaak in de kleine dingen die een groot verschil maken. Ik noem het ook weleens ‘aandacht voor je aandacht’. Stel jezelf enkele vragen op het gebied van je aandacht voor anderen, aandacht voor jezelf binnen een team en aandacht voor jezelf binnen de organisatie als geheel.
Hoe zet jij je aandacht in wanneer je werkt? Waar heb je vooral oog voor en heb je misschien ook blinde vlekken? Wat zijn de meest fundamentele veronderstellingen die ertoe leiden hoe jij dagelijks plant, beslissingen neemt en acties uitvoert?
Hoe effectief communiceer je over je ideeën en emoties? En hoe doen de andere teamleden of samenwerkingspartners dit? Door je dit af te vragen komt naar voren hoe jullie interacties interpreteren en hiermee omgaan. Zijn jullie bereid om attent te zijn naar elkaar en alert te zijn op elkaars behoeften? Bezit het team of het partnernetwerk de kwaliteiten om goed naar elkaar te luisteren én samen te werken?
Hoe kun jij de organisatie op de lange termijn ondersteunen, zodat de samenwerking intensiveert? Kun je nieuwe businessmodellen ontwikkelen of de organisatie een transformatie door laten maken?
Werkgelukvoorwaarden
Menselijk leiderschap begint bij jezelf en heeft te maken met interesse en aandacht voor je medewerkers. Investeer in kwalitatieve communicatie en persoonlijke samenwerking en richt je op datgene waar je wél invloed op hebt. Zorg dat al jouw medewerkers gelukkig zijn in het werk dat ze doen en talenten tot hun recht komen. Hoe is het gesteld binnen jouw organisatie met de top 5 voorwaarden voor werkgeluk? Schrijf onder ieder van deze 5 werkgelukvoorwaarden wat jouw situatie is en wat jouw gewenste situatie zou zijn, en ga er met elkaar over in gesprek en vergelijk ze.
- Het hebben van passie voor je werk. Kun je met passie je werk doen en kun je er iets mee bereiken dat je voldoening geeft? Passie wil zeggen dat je hart uitgaat naar iets, in dit geval wat je doet of waar je het voor doet.
- Het kunnen boeken van vooruitgang in je werk. Krijg je de kans om door ontwikkeling en het boeken van concrete resultaten vooruitgang te ervaren?
- Het hebben van invloed op je werksituatie en het zelf kunnen (mee)bepalen.
- Het hebben van verbinding met elkaar. Krijg je de kans om verbindingen te maken en te houden met elkaar. Dat wil zeggen goede relaties creëren en onderhouden tussen jou, je collega’s en de partners met wie je samenwerkt.
- Het kunnen werken voor een hoger doel. Ik merk dat dit bij veel medewerkers binnen een organisatie niet heel helder op het netvlies staat. Je kunt dit hogere doel vergelijken met de missie van een organisatie. Wat is je bedoeling, identiteit, en wat zijn je normen en waarden? Hoe meer de waarden van de organisatie overlappen met die van jou, des te groter je werkgeluk.
Aandacht voor verandering
Aandacht voor verandering is een belangrijke voorwaarde om leiderschap menselijker te maken. Maak verandering bewust onderdeel binnen alle disciplines en rollen van jouw organisatie of samenwerkingsverband door een goede verbinding met elkaar te maken. Wanneer je wijzigingen samen inbrengt en doorvoert, is de kans kleiner dat jij, je collega’s of partners met wie je samenwerkt uit angst of cynisme reageren. Het meest ideale is de situatie waar verandering een onderdeel is geworden van de organisatiecultuur. Deze cultuur kan zich uiten in uiterlijkheden en diepgevoelde waarden. De klant voelt onmiddellijk het effect van een organisatie waarin de autonomie van de medewerker hoog in het vaandel staat.
Organisatiecultuur wordt vaak in een adem genoemd met ‘missie’ en ‘visie’. Dit zijn termen waarvan de betekenis door veelvuldig gebruik is vervaagd. Een gemeenschappelijke visie en missie zijn echter essentieel voor een organisatie. Een missie geeft antwoord op de vragen: Waar staan we voor? Wat is het bestaansrecht van het bedrijf, hoe is het opgericht, waar liggen de wortels, wat is de historie? En wat is onze identiteit, wat zijn onze waarden? Visie geeft antwoord op de vragen: Waar gaan we voor? Wat is onze toekomstdroom? Welke bijdrage leveren wij aan de maatschappij? Waar willen we naartoe?
Tips voor een samenwerkingsverband
Vanuit Samen Veiliger ondersteunen wij samenwerkingsverbanden. Het unieke aan samenwerkingsverbanden vind ik altijd de verschillende achtergronden van de deelnemers uit vaak private- en publieke organisaties. Dat brengt uitdagingen met zich mee, onder meer tijdens het behalen van gezamenlijke doelstellingen door het op tijd afronden van team-elementen. Wat helpt is om te beseffen dat je je allen inzet voor een gezamenlijk doel en te daaraan te koppelen effecten.
Ga daarbij niet te snel oordelen, maar stel je juist open voor elkaar en (h)erken de diversiteit aan belangen. Daardoor ontstaan veel mogelijkheden en heb je de kracht om te observeren wat de samenwerking in de toekomst kan en zal gaan betekenen. Nieuwe mogelijkheden zien betekent ook durven veranderen, maar dat maakt het juist leuk. Veranker alles goed door continu te evalueren én te meten of hetgeen je doet effectief is, zoals je het hebt bedoeld en afgesproken.
Mocht je het gesprek aan willen gaan wat Samen Veiliger kan betekenen voor jouw samenwerkingsverband, laat dit dan weten.